Nadat KTM al eerder de komst van een automatisch schakelsysteem voor haar motorfietsen aankondigde, wordt nu uit de doeken gedaan hoe dat systeem werkt. Daarnaast kreeg Testmotor.nl tijdens een exclusieve test in Oostenrijk de kans met een (nog geheim) prototype te rijden, waardoor er nu al informatie uit de praktijk beschikbaar is over KTM’s nieuwste ‘automaat’.

Bij de introductie van AMT legt KTM zelf de nadruk op extra prestaties, die vooral van een snellere acceleratie moeten komen. Volgens de makers schakelt het systeem sneller dan een motorrijder zelf, waardoor AMT binnen de “Ready to Race” gedachte valt en dus niet als eerste bedoeld is om extra comfort of rijgemak te bieden, zoals andere merken hun soortgelijke systemen juist wel aanbevelen.  

KTM AMT

AMT (Automated Manual Transmission) biedt de keuze uit volautomatische schakelen (A) of zelf schakelen zonder koppeling (M). Bij de eerste keuze hoeft er geen enkele input van de motorrijder zelf te komen, bij de tweede kan er gekozen worden tussen ‘flipperen’ met hand of voet. In tegenstelling tot de traditionele versnellingsbal met de volgorde 1 – N – 2 – 3 – 4 – 5 – 6, heeft de AMT een P – N – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 volgorde.  De koppelingshendel op de linker stuurhelft ontbreekt daarbij volledig.

A: volautomatisch

De versnellingswisselingen worden in de A-stand volledig elektronisch aangestuurd via de ECU en de Transmission Control Unit, met een elektromechanische schakelactuator die volgens KTM in slechts 50 milliseconden schakelt, wat vergelijkbaar is met een traditionele transmissie met een quickshifter. KTM zegt dat het schakelen bepaald wordt aan de hand van de werkelijke versnellingspositie, het motortoerental, het motorkoppel, de hellingshoek, de acceleratie, de voertuigsnelheid, de hellingshoek en de invoer van de rijder.

Tijdens de testrit op een prototype kunnen we nog niet kiezen tussen de beloofde schakelstanden Comfort, Straat en Sport. Dit zorgt ervoor dat het systeem eigenlijk te ‘lui’ is en te snel opschakelt of te laat weer terug. Niet ideaal, maar het is ongeveer vergelijkbaar met Honda’s DCT en Yamaha’s Y-AMT. Wat wel erg handig is, is dat je in de A-stand nog altijd zelf kunt ‘bijschakelen’, dus zelf een andere versnelling kiezen. Het automatisch schakelen wordt dan 4 seconden uitgeschakeld, waarna het weer teruggaat naar de volautomatische modus.

Kickdown

KTM introduceert ook een ‘kickdown’, zoals die in auto’s al decennia wordt gebruikt. Dit houdt in dat als er in de A-stand opeens vol gas wordt gegeven, het systeem terugschakelt. Die kickdown werkt ook als je het gas helemaal dichtdraait, maar dan ben je eigenlijk vaak te laat.

M: zelf schakelen

Met het systeem in de N-stand moet de berijder zelf steeds een versnelling kiezen, dit kan naar keuze met de ‘paddle’ of flipper op de linker stuurhelft. De koppeling is afwezig en dus nooit nodig. Daarnaast kan KTM AMT, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Y-AMT van Yamaha, ook met de linkervoet bediend worden. Daarbij is gekozen voor een versnellingspookje zoals die normaal ook op een motorfiets met een gewone versnellingsbak zit, maar met een wezenlijk verschil: het is geen versnellingspookje die de bak bedient maar een elektronische bediening. Opvallend detail: op het door Testmotor gereden prototype werkt de schakeling op het stuur net andersom als die bij Honda en Yamaha, dus met de duim kies je een versnelling hoger en met de wijsvinger eentje lager.

Voetschakeling

Bij de proefrit op een prototype blijkt dat dit goed werkt, maar dat er qua voetbediening dus geen enkel gevoel over het schakelen meer doorkom. Dit omdat de linkervoet feitelijk niet meer fysiek de versnelling inschakelt, maar een elektrische schakelaar omhoog of omlaag duwt. Daardoor is de schakelvolgorde overigens extreem makkelijk om te keren, zoals dat bij circuitmotoren vaak gebeurt. Naast het ontbreken van schakelgevoel, is het vooral wennen dat de neutraal ( ‘vrij’) niet meer tussen de eerste en tweede versnelling zit, maar helemaal onderaan (of bij omkeren bovenaan) de bak.

P: parking

Om de motorfiets (bijvoorbeeld) op een helling te kunnen parkeren is er een mechanische vergrendelingspal in de versnellingsbak aanwezig. De parkeer- en neutrale stand van het systeem kan alleen worden geselecteerd met behulp van de stuurflipper, ongeacht of de motor draait of niet. Daarbij moet de voor- of achterrem ingetrokken/ingeduwd worden om te schakelen tussen P, N en de eerste versnelling. Het levert soms wat gehannes op bij wegrijden of parkeren, maar het werkt technisch gezien prima als vervanger van de motor in de versnelling laten staan.